á
â
ă
ä
ç
č
ď
đ
é
ë
ě
í
î
ľ
ĺ
ň
ô
ő
ö
ŕ
ř
ş
š
ţ
ť
ů
ú
ű
ü
ý
ž
®
€
ß
Á
Â
Ă
Ä
Ç
Č
Ď
Đ
É
Ë
Ě
Í
Î
Ľ
Ĺ
Ň
Ô
Ő
Ö
Ŕ
Ř
Ş
Š
Ţ
Ť
Ů
Ú
Ű
Ü
Ý
Ž
©
§
µ
W związku z tym ogromną rolę w życiu bohaterek reportażu odgrywa antropolog dr Ewa Klonowski, która z wielką precyzją i szacunkiem identyfikuje kości znajdywane w zbiorowych grobach. Wydawałoby się, że po bestialstwach II wojny światowej już nigdy nic takiego nie będzie miało miejsca. Okazuje się jednak, że ludzie niczego się nie nauczyli, a jeśli nawet, to szybko o tym zapomnieli.
Najbardziej cenię u Wojciecha Tochmana jego wyjątkową wrażliwość, wyczucie i empatię. Nie szuka on taniej sensacji, nie stara się na siłę wyciągnąć ze swoich rozmówców tych najbardziej bolesnych i intymnych wspomnień, po to tylko, by zaspokoić czytelników żądnych najokrutniejszych i najintymniejszych szczegółów.
Dlaczego wybrałam pozycję odnoszącą się do wydarzeń sprzed kilkunastu lat? Ponieważ coraz częściej nasze wypowiedzi podszyte są rasizmem, ksenofobią, antysemityzmem, islamofobią. Niestety najczęściej wynikają one z kompletnej ignorancji, nieuzasadnionych uprzedzeń oraz chorej nietolerancji. Dlaczego patrzymy z obrzydzeniem na mężczyznę, który trzyma za rękę swego partnera i okazuje mu czułość, jaką i my okazujemy ukochanej osobie? Dlaczego patrzymy z wyższością na osobę, która ma ciemną skórę? Dlaczego obecnie w Internecie największym epitetem jest: to Żyd/Żydówka? Skąd ta mowa nienawiści? Przecież dopóki nikt nie robi nam krzywdy, nie ma znaczenia jak wygląda, jaką ma karnację, w jakiego Boga wierzy.
Książka zaledwie 100 stronicowa, ale z ładunkiem emocji nie do opisania. Takie pozycje wypada czytać. Choćby ku przestrodze. Może za którymś razem zaskoczy… Kamila Sośnicka